Termin „dobra stomia” powstał w 1967r. A opracowali i przedstawili go lekarze Turnbull i Weakley. Termin ten jest nadal aktualny, powinien być wzorem postępowania chirurgicznego, w kwestii wyłonienia stomii.
Według Turnbull`a i Weakley`a „dobra stomia” to taka, która:
- Jest prawidłowo zlokalizowana.
- Kanał stomijny jest odpowiednio wypreparowany w powłokach brzusznych.
- Nie ma napięcia, szczególnie w zespoleniu jelita ze skórą.
- Krezkę jelita ma przyszytą do ściany jamy brzusznej, ale nie do naczyń krwionośnych.
- Ma wywiniętą śluzówkę jelita i przyszytą do skóry.
- Której jelito jest dobrze ukrwione.
Czym zatem dla stomika jest dobra stomia w rzeczywistości? Otóż:
ad. 1. dobrze zlokalizowana stomia, to znaczy wyłoniona w miejscu, które stomik widzi. Wtedy nawet niedoskonała czy powikłana stomia, jest możliwa do zaopatrzenia. Jeśli człowiek nie widzi swojej stomii, na wstępie ma trudniej, bo musi albo zmieniać sprzęt w lusterku, albo się gimnastykować, albo robić to „na dotyk”, albo zdany jest na inną osobę, czyli ma ograniczoną swobodę funkcjonowania. Dobrze zlokalizowana stomia musi być widoczna dla jej posiadacza.
W tym miejscu jest czas, by wspomnieć o wyznaczaniu miejsca na stomię, które powinno się odbyć przed zabiegiem operacyjnym. Zdecydowanie należy zaznaczać optymalne miejsce na stomię, by sprawdzić w pozycjach: leżącej, siedzącej, stojącej, czy jest ono widoczne dla pacjenta, czy jest w miarę na równej powierzchni brzucha, z daleka od innych blizn itd. Takie miejsce może zaznaczyć pielęgniarka stomijna, chirurg, lub wspólnie, jeśli jest taka potrzeba. Oczywiście rola pacjenta jest kluczowa, bo to on mówi nam (pielęgniarce, lekarzowi), czy widzi owo miejsce, gdzie zwykle nosi pasek od spodni lub spódnicy itd.
ad. 2. odpowiednio szeroki kanał stomijny, czyli otwór przez który wyprowadzone jest jelito. Jeśli kanał stomijny jest za ciasny, będzie uciskał jelito, a zbyt szeroki nie będzie go trzymał tak jak powinien. Jedna i druga sytuacja to przyczyna do powstania powikłań. I jest to zadanie dla chirurga, tak jak wszystkie inne punkty dotyczące techniki operacyjnej.
ad. 5. oznacza, że prawidłowo wyłoniona stomia wystaje ponad skórę. Kolostomia (stomia na jelicie grubym) powinna wystawać około 1 – 1,5 cm. ponad skórę, ileostomia (stomia na jelicie cienkim) powinna wystawać więcej: 2 – 2,5 cm. (choć niektóre medyczne źródła podają, że ileostomia może wystawać nawet do 4 cm.). Czyli, jeśli Twoja stomia wystaje ponad skórę, to jest prawidłowa, a nie jest to złośliwa robota chirurga, by zdefasonować Twój brzuch. Taka wystająca stomia jest łatwiejsza do zaopatrzenia i rzadziej występują powikłania wynikające z podciekania treści jelitowej, czy moczu (w przypadku urostomii) pod przylepiec.
ileostomia końcowa = jednolufowa
ad. 6. znaczy, że stomia powinna być różowa, jasnoróżowa, bardzo rzadko ciemnoróżowa (zdarza się, np. u osób z nadciśnieniem tętniczym). Nawet jak w pierwszych dobach po zabiegu stomia jest obrzęknięta, to i tak jej kolor powinien być różowy. Inne zabarwienie jelita, np. ciemnoczerwone(jak burak ćwikłowy) czy wręcz czarne, może świadczyć o niedokrwieniu, czyli powikłaniu – ale tym zajmą się pracownicy ochrony zdrowia (pielęgniarka stomijna, lekarz) opiekujący się pacjentem ze stomią.
kolostomia dwulufowa